2002, hoofdstad Brugge

’t Is gewoon de schuld van al die bezige Bruggelingen.
Zijn wij het erover eens, waarde lezer, dat luxeproblemen ook problemen zijn? In dat geval maak ik u heden deelachtig aan een probleem waar deze blogger mee kampt.  Het zit namelijk zo. In de loop van dit bijna voorbije kalenderjaar zou op deze blog het legendarische jaar ‘Brugge 2002’ uitgebreid aan bod komen. Twintig jaar geleden mocht deze stad zich de pronknaam ‘Culturele Hoofdstad van Europa’ opspelden en zo’n verjaardag verdient feestelijke aandacht. Maar het kwam er niet van.
Om zo’n nalatigheid lag een schuldgevoel op de loer. Maar niet getreurd, naar men zegt is de vlotste remedie tegen schuldgevoelens, de schuld in iemand anders’ schoenen schuiven. En voilà, hier komen ze in het vizier, de Bruggelingen.
Want in de voorbije maanden ging geen week voorbij of er was in Brugge iets gaande waar deze blog niet aan voorbij kon. Zo was er ineens weer de Meifoor, Cactus opende een nieuwe zaal, ’t stad een nieuwe beurshal en ’t VTI een nieuwe school. Enfin, week na week noopten zo’n fratsen mij tot een blogverhaal. En zo gebeurde het dat mijn voornemen omtrent 2002 ondergesneeuwd raakte. De schuld van al wie de jongste maanden druk doende was in onze stad. Dus wie weet, misschien wel van u, waarde lezer.

Laten we op de valreep dit cursiefje als inhaalbeweging benutten. Gelukkig hielden we van dat cultuurjaar een heleboel affiches achter de hand. Waarvan bij deze een selectie. Trouwens, eigenlijk begon het destijds ook allemaal met een affiche. Een affiche en een soort wenskaarten. In 1997, toen ze hier en daar opdoken, leek het een bijzonder stoutmoedig plan, ‘Ook ik duim voor Brugge Europese Culturele Hoofdstad in 2002’. Maar een jaar verderop in de tijd bleek dat onze stad zowaar zijn slag thuis haalde.

We schrijven vrijdagavond, 29 mei 1998. Ik herinner mij dat moment, want ik was er niet bij. Op de Burg trakteerde de burgemeester alle Bruggelingen. ‘Want er is groot nieuws, , waarde medeburgers, binnen vijf jaar is Brugge Culturele Hoofdstad van Europa, samen met het Spaanse Salamanca!‘ ’t Was, naar men zegt, een heugelijke avond, daar op het plein voor het stadhuis. Maar ‘t is dus van horen zeggen, ik was er niet. Met collega’s werd die avond namelijk de jaarlijkse voetbalpronostiek afgerond.

En ondergetekende, volkomen onkundig omtrent voetbal, scoorde daarbij over heel ’t seizoen toch wel als beste. En volgens een ongeschreven afspraak in die middens hoorde ik mijn collega’s te trakteren.  Dat ik een historische Brugse avond miste was dus niet mijn fout, maar die van mijn collega’s. U merkt, lezer, de kunst van het schuld afschuiven krijg ik al vlotjes onder de knie.

Vier jaar kreeg Brugge om aan het cultuurjaar voor te bereiden. Dus het moest vooruit gaan. Met de regelmaat van een klok was er een affiche die de goesting aanwakkerde. Ook redelijk wat commotie, uiteraard. Over wie intendant zou worden, lees, de artistieke lakens zou uitdelen. Over het kunstwerk van Toyo Ito op de Burg. En ja, over die nieuwe schouwburg op ’t Zand en wie de programmatie van dat podium in handen zou krijgen. Maar groots zou het worden, daar waren we zeker van.
Al bleken de verwachtingen omtrent de toestroom van bezoekers toch ietwat overspannen. Herinnert u zich de geruchten over het gevreesde tekort aan hotelkamers? Om de toevloed aan cultuurtoeristen onderdak te bieden zouden kloosters en misschien zelfs scholen worden ingepalmd. Zo’n vaart liep het nu ook weer niet, ondanks een zelfzekere campagne. Zie je van Brugge, zet je plannen op een paar gevatte affiches!

En op een dag was het zover. De koning en de koningin waren present, die openingsavond. Ze werden op de Burg door Toyo’s carwash geleid en naar het Concertgebouw. Naast de beau monde van de kunst tekenden daar veel selecte genodigden present. Al zaten die laatsten wellicht vooral te wachten tot dat lange oratorium van Haydn eindelijk voorbij was.

Alle affiches omtrent het hoofdstadjaar? Dat zal voor een andere keer zijn, maar een handvol over de publiekstrekkers van toen kan er wel bij.
Zoals de koele affiche voor ‘Besloten Wereld, Open Boeken’ in het Grootseminarie, een tentoonstelling met weliswaar weinig schokkende maar wel actuele kunst èn indrukwekkende oude handschriften. Die boekententoonstelling was, nu we erop terugblikken, een verre voorloper van wat dezer dagen veel uitgebreider wordt ontsloten met het online ‘Mmmonk’-project.
Van de digitale revolutie die er aan kwam was in ‘Brugge 2002’ amper iets te bekennen. Hoewel. Over Brugge als handelsstad èn cultuurmetropool was er ‘hanze@medici’ met in zijn titel het toen heel nieuwerwetse apenstaartje. En op de affiche, bij de stadskraan, zegt een middeleeuwse handelaar in een soort tekstballonnetje ‘Ik mail je morgen mijn offerte’.


En in Groeninge was er, dat was Brugge aan zichzelf verplicht, een prestigieuze tentoonstelling omtrent oude schilderkunst. Waarbij de bouwers van de expositie zich afvroegen wat het grote publiek het meest zou aanspreken, de naam van grootmeester Jan van Eyck of het vertrouwde ‘Vlaamse Primitieven’. Moeilijk kiezen en zodoende werd het een mondvol ‘Jan van Eyck, de Vlaamse Primitieven en het Zuiden’.

Het jaar vloog nog sneller voorbij dan andere en voor je ’t wist verwees de affiche ‘De laatste Oh?’ naar zondag 17 november, dag van het slotakkoord. ‘t Was ferm geweest. Of achteraf gezien alles, zoals we in Brugge zeggen, ‘allemaal suiker en zeem‘ was? Neen, dat niet. En enig relativeren kan zelden kwaad. Of de buitenwacht zich nog veel voor de geest haalt omtrent wat hier bij ons doorging, twintig jaar geleden? Nou. Bent u kenner, dan herinnert u zich uiteraard alle details over culturele hoofdsteden. Over ‘Antwerpen 1993‘, of ‘Brussel 2000‘. En dat dit jaar het Luxemburgse Esch-sur-Alzette aan zet is, dat is u uiteraard bekend.

Maar wat blijft, hier bij ons, is onder meer een concertgebouw dat zich niet meer laat wegdenken uit de stad. Er is een Brugge van voor 2002 en eentje van erna. En een voorzichtige fierheid ook, mag het? En op een blog nog een heleboel affiches van toen. Want omtrent wat hier niet aan bod kwam kan deze verzamelaar nog een redelijk gevulde map bovenhalen. Wie weet, hebt u nog wat te goed van ons, komend jaar. Het klinkt, toegegeven, minder vlotjes, een ‘eenentwintigste verjaardag’.
Maar dat het er dit jaar niet van kwam, u weet aan wie dat ligt.

This entry was posted in Het Brugge van toen, Van feesten en vieren, Van schilderen en plaasteren, Van toeristen, Van zingen en spelen. Bookmark the permalink.

4 Responses to 2002, hoofdstad Brugge

  1. Saar says:

    Pol, je verhaal van deze week herinnert mij aan wat je vertelde tijdens ons bezoek aan de stadsschouwburg. Je somde de bezwaren op tegen de bouw van de schouwburg, in de jaren 1860.
    Er werd geopperd dat het project te duur zou uitvallen. Er was discussie omtrent de plaats waar het gebouw werd opgetrokken. En sommigen vreesden dat de programmatie al te elitair zou zijn … En zoals je terecht opmerkte, zoveel jaren later kwamen precies dezelfde argumenten weer op tafel omtrent het concertgebouw …

  2. Johny RECOUR says:

    Ondertussen zijn we gewoon geraakt aan het Concertgebouw. Toch blijf ik er het “pluche” gevoel van de Stadschouwburg missen. De akoestiek mag dan al uitstekend zijn, de binnenbekleding geeft mij een bunkergevoel.

  3. Roland Rotsaert says:

    Er zijn enkele al lang geplande projecten versneld gerealiseerd, maar dat is het. Zijn de Bruggelingen er gelukkiger door geworden? Zijn er duurzame contacten met zusterstad Salamanca gelegd? Worden bezoekers nu op een meer kwaliteitsvolle wijze onthaald? Het enige wat ik als bewoner merk is dat de ‘gouden driehoek’ nu uitgebreid is tot Zuidzandstraat en Steenstraat, dat de echte toeristen aangevuld zijn met winkel- en spektakeltoeristen – al zal dat wel andere oorzaken hebben dan Brugge 2002 – en dat een groot deel van de binnenstad gedurende een groot deel van het jaar quasi onbereikbaar geworden is. Samengevat: Brugge heeft de kenmerken van een pretpark gekregen, met dat verschil dat er ook nog mensen wonen, wat in Plopsaland & co niet het geval is.

    • Pol Martens says:

      Roland, wat de samenwerking met Salamanca tijdens het ‘culturele hoofdstad-jaar’ betreft kan je inderdaad stellen dat één en ander niet vlot verliep. Terloops, laatst vernam ik nog van regisseur Tony Willems dat er in die dagen overleg was omtrent een Brugse delegatie die daar, als ik mij goed herinner, de Heilig Bloed-traditie zou evoceren in een plaatselijke processie. Wat uiteindelijk niet doorging.
      En aan je opmerking omtrent ‘pretpark Brugge’ kan toegevoegd worden hoezeer we ervan overtuigd waren dat de covid-isolatie onze manier van reizen en vakantie nemen voor goed zou veranderen …

Een reactie achterlaten op Saar Reactie annuleren

Je e-mailadres zal niet getoond worden. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *