Waarde filmliefhebbers van Lumière,
jullie hebben zopas vijfentwintig kaarsjes uitgeblazen. Want evenveel jaren geleden werd de eerste film gedraaid in wat jullie daar in de Sint-Jacobsstraat de ‘rode zaal’ noemen. Naast dat kaarsjesblazen vulden vooral films jullie feestweekend. Mogelijks kwam daar ook het knallen van een kurk of twee aan te pas. Een kwarteeuw filmgeluk, je zou voor minder felicitaties verdienen. Dus bij deze, gefeliciteerd en wel van harte.
Maar sta ons toe jullie meteen ook te wijzen op een kanjer van een rekenfout. Want vijfentwintig jaar Lumière, da’s een misrekening. Bij deze enige duiding.
Het leek een Brugse zaterdag als een andere. Met in de ochtend de wekelijkse markt op de Markt. En voor het station op ’t Zand de vertrouwde koetsen, wachtend op wie ergens heen wou. Of toch op wie zich zo’n rit kon permitteren. Want het waren moeilijke tijden. Voor de dompelaars in de schamele achterafstraatjes die ze ‘fortjes’ noemden, maar ook voor de doorsnee Bruggeling was het leven geen lachertje. In kerken en kapellen werd zorgelijk gebeden door vrome volksvrouwen, terwijl hun werkloze mannen hun miserie verdronken aan de toog van ’t café om de hoek.
Al was er beterschap op komst. Dat beloofden de hoge heren van ’t stadhuis. Die zomer was het graven van een nieuw kanaal aangevat. Die waterweg zou Brugge verbinden met de zee, zoals in lang vervlogen tijden. Een grote haven moest de stad er weer bovenop helpen en dat was lang geen overbodige luxe.
Die dag die er zo gewoontjes uit zag, toen is het gebeurd. In de ochtend kwam een foorkramer iets drinken in de Keizerlijke Arend, bekend etablissement in de Vlamingstraat, tegenover de schouwburg. Die mens was daar met de patron aan de babbel geraakt. De foorkramer, zo’n welbespraakte Hollander, pochte dat hij in Parijs iets nieuws had gekocht. Een cinématographe, een ding waarmee hij ‘beweegende photografieën’ kon laten zien. En ’t moet zijn dat die meneer Krüger, zo heette hij, van aanpakken wist. Want om zo’n ding te laten draaien èn oplichten was ‘eletriek’ van doen en dat hadden we nog niet hier bij ons. De man moet dus ook een soort generator benut hebben.
zijn tiende verjaardag.
Hoe dan ook, die zaterdag kon je in de Keizerlijke Arend voor het eerst in Brugge ‘beweegende photografieën’ zien. Dat het nieuwe spektakel over de tong ging, ge ziet dat van hier. Alleen al om de toegangsprijs. Je hoestte vijftig centiemen, een halve frank, op om er in te mogen. Een lange werkdag over haar kussen gebogen bracht een Brugse kantwerkster één frank op. Maar wie er was zag prenten uit Parijs, mensen, koetsen, een trein. En ze bewogen, echt waar. Sommigen fluisterden dat er ook iets te zien was uit de Moulin Rouge, maar ge moogt niet altijd geloven wat de mensen vertellen.
Tot hier, waarde filmliefhebber, onze flashback. Het scenario keert terug naar vandaag. Najaar 2021, Stadsbioscoop Lumière is nog aan ’t bekomen van zijn verjaardagsfeest. Het feest was op zijn plaats, maar ’t had groter gemogen.
Want, o ja, dat vergaten we te vertellen. Die dag waarop Brugge de uitvinding van de gebroeders Lumière leerde kennen was de zesde september van 1896. Dat Lumière hier voor ’t eerst over de tong ging, da’s precies honderdvijfentwintig jaar geleden!
Ge hebt uw feest veel te bescheiden gevierd. Die vijfentwintig kaarsen die jullie uitbliezen, al was dat met recht en reden, ’t mochten er honderd meer geweest zijn.
Alle nieuws over stadsbioscoop Lumière vindt u hier: www.lumiere-brugge.be
Bob Warnier zaliger had dit zeker graag meegemaakt.
Johny, ere wie ere toekomt: het zal je weinig verbazen dat ‘Brugge en zijn bioscoopverleden’, het boekje dat Bob alweer bijna tien jaar geleden schreef, van pas kwam bij het schrijven van dit verhaal … En ja, voor hem zou de viering van Lumière een kostbaar moment geweest zijn.
Lang voor Lumière boven de Republiek huisde, was daar een concertzaal. Sprak men toen over ‘het concertgebouw’, dan ging dat niet over de concertzaal op ’t Zand, maar over de zaal in de Sint-Jacobsstraat …
Tydens de oorlog was de ganse Republiek ingenomen door de PLB ( Passieve luchtbescherming ) Deze dienst moest uitrukken bij bombardementen, vliegtuigcrashes en allerlei oorlogsvoorvallen. Het personeel was divers en bestond meest uit mensen die door de oorlog hun normale beroep niet meer konden uitoefenen. De groep bevatte Witten en Zwarten maar de sfeer was zoiets als in Allo,allo. Waar nu het Cafe is was de garage met een allegaarte van opgeeiste en achtergelaten voertuigen. In de Blauwe zaal werden oa St Niklaasfeestjes gegeven voor de kinderen van het personeel, maar ook politieke bijeenkomsten waar ook duitse officieren aanwezig waren . Ze beschikten ook over een bemande uitkijkpost op de halletoren .