Michel Van Maele, honderd

’t Is omdat ik het werk van de vuilnisophalers met achting gadesla dat ik ons papierafval zorgvuldig met touw omspan voor ik het ’s morgens neerzet op de stoep. Als onverschrokken schildknapen van de ophaalwagen marcheren ze door onze straat, de mannen die onze overdaad aan overbodigheden in de muil van het afvalmonster kieperen. Al dat papier dat we met z’n allen van de hand doen!
En dan zwijg ik nog over de stapel knipsels waarvan deze verstokte Brugge-verzamelaar zich al tijden afvraagt wanneer hij ze eindelijk een keer op straat zal zetten. Ergens in een uithoek van onze woonst, een torentje van wankel gestapelde kartonnen dozen propvol krantenpapier, van toen je nog papier van doen had om informatie te bewaren.  Nieuws van vroeger, ooit min of meer geordend per onderwerp.
Zoals dit hier, een mapje met knipsels over Michel Van Maele. Was die mens niet in 2003 overleden, dan vierde hij dezer dagen zijn honderdste verjaardag. Weinig stadsgenoten drukten hun stempel op Brugge zoals Michel Van Maele dat deed. Met de dadendrang waarmee burgemeester-zakenman Van Maele door het leven stapte vul je makkelijk een paar doorsnee mensenlevens. Dat hij zich met al die ondernemingszin een paar keer serieus misrekende is deel van het verhaal dat inmiddels uitgebreid is gedocumenteerd. En niet enkel in die oude gazetten van mij.

Pierre Vandamme en Michel Van Maele, schouder aan schouder, althans voor de verkiezingen …

Een samenvatting? Begin er maar eens aan. Over die jongeman die burgemeester werd, niet van Brugge maar van het toen nog landelijke Sint-Michiels dat hij liet uitdeinen met woonwijken die zich schaarden rond KMO-bedrijven en een nieuw recreatiedomein, het Boudewijnpark. Hoe hij omtrent de fusie met Groot Brugge eerst tegen en dan heel erg voor was. Wie hem van dichtbij meemaakte, weet nog dat Van Maele’s mening zich wel vaker zo’n lepe ommezwaai permitteerde. En ’t legde hem vaak geen windeieren.
Want kort na de eerste verkiezingen van dat nieuwe Brugge liet zijn populariteit hem toe om partijgenoot Pierre Vandamme de burgemeesterssjerp te ontfutselen. Bij de inhuldigingsstoet die hij zich liet welgevallen, de laatste in de geschiedenis van de stad, werd hij in een koets vergezeld door Brugs senator Frank Van Acker, de socialist die hem een handvol jaren later op zijn beurt een politieke hak zou zetten. Maar voor het zo ver was zette Van Maele de bakens uit. Waarbij de zakenman politicus speelde en andersom. Hij haalde het Brugs voetbal uit financiële miserie, realiseerde het Olympiastadion, het Zilverpand en andere Alberthallen, dronk voor het oog van de pers ostentatief een glas van het door hem gezuiverde water van de reien, liet de stad Beisbroek en de Zeven Torentjes kopen en pakte uit met een structuurplan voor de binnenstad.

En Van Maele droomde. Van een watertram op de Brugse binnenwateren, op het Zand zou daartoe de overwelfde reie weer open gelegd worden. Elders in de stad kan je ze nog aanwijzen, de bruggen die hij liet herbouwen met die watertram voor ogen. Om maar te zeggen, Van Maele zat niet stil.
Maar dat niet stil zitten geen garantie is voor blijvend succes leerde hij … net iets te laat. Hoe politiek en commercie soms wel héél dicht tegen mekaar aan hurkten, ’t begon op te vallen. En dat een stout stadskrantje dat Lastige Bruggeling heette, één en ander tegen ’t licht hield omtrent grondspeculatie en dat soort zaken hielp niet echt.  Vriend en tegenstander werd zenuwachtig, waarna in 1976 een monstercoalitie een einde maakte aan zijn korte loopbaan als Brugs burgervader.

De fratsen van Michel Van Maele spreken nog altijd tot de verbeelding van minder jonge stadsgenoten. Soms is aan de toog zo’n oud verhaal nog goed voor enig gegniffel. Over de in Van Maele’s tijd uitgetekende Expressweg en hoe die zich bij de Koning Albertlaan ineens met zo’n hele wijde bocht langs Sint-Michiels heen buigt. Iets met een onteigening die voor een connectie van de burgemeester erg ongelegen kwam? ” ’t is van horen zeggen, maar …” Of iets over af en toe een scheve schaats. Michel Van Maele, man van de wereld, ook dat. Bij zijn overlijden noteert een plaatselijk verslaggever, bij het vernoemen van de echtgenote van de oud-burgemeester, de gevleugelde woorden: ‘Hij had bij haar geen kinderen’.
Niet langer dan vijf jaar droeg zakenman Van Maele in Brugge de burgemeesterssjerp. We kennen lieden die meer tijd  nodig hebben om minder te realiseren. Politici?
Vriend en tegenstrever herinneren zich Michel Van Maele, die door zijn entourage tot in lengten van dagen als ‘burgemeester’ werd aangesproken, als man die al wie hij ontmoette kon thuiswijzen. Of dat toch nastreefde. Ons kent ons, zoals het eraan toe ging in de plattelandsgemeenschap waar hij als jonge knaap zijn bewogen loopbaan aanvatte.
Wedden dat hij ze bij naam kende, de vuilnisophalers die in zijn straat passeerden?

This entry was posted in Het Brugge van toen, Van Brugs voetbal, Van Brugse politiek. Bookmark the permalink.

14 Responses to Michel Van Maele, honderd

  1. Richard Ranson says:

    Michel Van Maele was de burgemeester die destijds EN Club Brugge EN Cercle Brugge van een nieuw voetbalstadion wilde voorzien, genoemd ‘Olympia’, thans ‘Jan Breydel’. Van de huidige burgemeester kunnen we hetzelfde niet gezegd krijgen. De toekomst van de Club is tegenwoordig belangrijker dan de toekomst van Cercle, alsof de supporters van Cercle niet net zo goed Bruggelingen zijn.

    • Pol Martens says:

      De bezorgdheid van een Cercle-supporter? De verontwaardiging van een doorsnee Bruggeling? Ik ken u alvast niet, waarde vriend Richard, van het liedje ‘Vroeger was zelfs ‘vroeger’ beter!’ …
      En kijk, dit staat hier tussen haakjes: (Prijs u gelukkig, heer Renson, was dit facebook, dan werd uw opinie onherroepelijk overwoekerd door distel-commentaren!)

    • Dries Simoens says:

      Na zijn burgermeesterschap heeft Van Maele zijn zakelijke contacten aangewend om Club Brugge van het failliet te redden. Hij werd dan bij Club afgevaardigd bestuurder, en dus de persoon die de belangrijke beslissingen nam. De clubvoorzitter Fernand De Clerck speelde nog enkel een ceremoniele rol. In 1999 werd dat de aanleiding van steeds meer conflicten, die ertoe leidden dat Fernand De Clerck genoodzaakt werd zelf zijn ontslag aan te bieden. Zo kwam een einde aan een De Clerck-dynastie van 62 jaar.
      Dat in Brugge het voetbal nooit ver weg is, blijkt ook het feit dat in 1976 een scheurlijst van de CVP ontstond: de “Brugse Democraten”, met onder meer Paul Ducheyne (Cerclevoorzitter) en Fernand Vandamme (zoon van ex-Cerclevoorzitter Pierre Vandamme, als burgermeester terzijde geschoven door Michel Van Maele).

  2. Marc De Brabandere says:

    Dat van de expresweg is geen idee van Van Maele. Reeds voor de tweede Wereldoorlog tekende een Brugs architect al de krijtlijnen van die nieuwe weg. Wel niet in de uitvoering zoals we die vandaag kennen. Jammer, dat ik me die zijn naam niet herinner.

    • Pol Martens says:

      Dat verhaal is mij niet bekend, Marc, ik verneem graag meer. Maar ’t zou wel héél merkwaardig zijn, mocht je op dat vooroorlogse plan die bocht aantreffen rond wat in de jaren zeventig een camping was …

    • Roland Rotsaert says:

      Eind jaren 1950 vertelde mijn grootmoeder (wonend in de Pastoriestraat te Sint-Andries) over plannen voor een kanaal tussen Moerbrugge en de Oostendse Vaart, die in Sint-Andries ongeveer het tracé van de huidige Expressweg zou volgen. Ik heb het enkele jaren geleden eens gevraagd aan een Sint-Andries-kenner en die bevestigde dat de plannen er geweest waren, maar meer naar het westen. Op erfgoedbrugge.be kan het Burgerwelzijn van 19.8.1955 geraadpleegd worden; de plannen voor een ringvaart waren er inderdaad, maar ik heb geen kaart gevonden, alleen ’ten westen van Brugge’. Merkwaardig: iedereen was akkoord, maar de gemeente Sint-Michiels was nog niet geraadpleegd… Op een kaart van de in de provincie geplande wegen en kanalen uit 1960 is geen ringvaart meer te zien, wel de huidige Expressweg (maar de kaart is te weinig gedetailleerd om er een bocht in Sint-Michiels te kunnen ontdekken). Dus verder te onderzoeken.

      • Roland Rotsaert says:

        Correctie: de kaart is van 1968, niet 1960 (bij ‘Richtplan voor de ruimtelijke ordening en ontwikkeling van de westvlaamse gewesten’).

  3. Jean Van Acker says:

    Dat Michel Van Maele heel wat gerealiseerd heeft voor Brugge kunnen we niet ontkennen maar hoe het Sint Lodewijkscollege in de zeventiger jaren met de grond gelijk gemaakt werd en hoe daar een nep-architectuur à la Zilverpand werd ingebed bewijst dat Michel Van Maele wel een zakenman maar geen cultuurmens was.

  4. Johny RECOUR says:

    Michel Van Maele herinner ik mij vooral omwille van een paar anekdoten. Onafgezien dat er destijds blijkbaar voor alles en nog wat toestemming moest gevraagd worden, herinner ik mij eind jaren ’80, begin ’90 als toenmalige secretaris van de BSC (Boudewijnpark Schaats Club), afdeling kunstschaatsen, dat we voor het organiseren van onze jaarlijkse schaatsgala via Bernard Loghhe zaliger toelating moesten krijgen. Hetgeen uiteraard geen probleem was gezien de publiciteit voor het Boudewijnpark.
    Eén van onze gala’s werd ooit gepresenteerd door een piepjonge “Studio 100 – Plopsa” Gert Verhulst. Op een andere voorstelling zouden Jean-Luc en Celie Dehaene komen kijken. Omzeggens heel de cafétaria werd afgesloten omdat Jean-Luc en Celie met de nodige égards door Michel werden ontvangen. En Jean-Luc en Celie kwamen stoemelings binnen in joggingpark langs een achterpoortje. Eén van ons moest hen naar “de burgemeester” brengen. Jean-Luc was een beetje uitgezet, wat Van Maele deed zeggen “Jean-Luc, trekt in je dikke buuk”, waar hij hartelijk mee kon lachen.
    Jaren nadien zat ik beroepshalve op het terras van Oud Sint Jan met oa Bernard Loghhe. Plots sprong die recht en zei “De Burgemeester is daar” ook tegen de buitenlandse aanwezigen, alhoewel MIchel Van Maele toen al jaren geen burgemeester meer was.

    • Johny Recour says:

      Klein misverstand. Het was niet Michel Van Maele die zei tegen Jean-Luc “Trekt in je dikke buuk” maar een medewerker van de BSC. Ik denk niet dat Burgemeester Van Maele zoiets zou gezegd hebben tegen Dehaene, gezien hij heel de cafétaria had gereserveerd voor hem, Jean-Luc en Celie.

  5. Dries Simoens says:

    Toen de gemeenteraadsverkiezingen van 1976 naderden, begon Michel Van Maele zich zorgen te maken. Hij had vernomen dat de burgemeester van een grote Texaanse stad zich beminnelijk had weten te maken door zijn stad met een helikopter te overvliegen en voortdurend biljetten van 100 dollar naar beneden te gooien. Van Maele legde eenzelfde plan voor aan Noel Slangen, met de vraag wat hij best naar beneden zou laten dwarrelen om de gunst van de Bruggelingen te verkrijgen. “Hum,”, zo luidde het antwoord van Noel Slangen “… als dat uw bedoeling is, zoudt ge best zelf uit de helikopter naar beneden springen”.
    Van Maele heeft die raad niet opgevolgd, en zie: in 1976 verloor de CVP liefst 8 % van de stemmen, en meteen de absolute meerderheid die de CVP anderhalve eeuw had weten te behouden …

  6. Luc Gilliaert says:

    Volgens Willy Lustenhouwer heeft Michel Van Maele nog bij de paus gepleit om in de kerk de hosties te vervangen door koekjes van zijn toenmalige Bakkerij Paverko. 🙂 Dat vertelde Willy toch in één van zijn one-man-shows.

Een reactie achterlaten op Dries Simoens Reactie annuleren

Je e-mailadres zal niet getoond worden. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *